Van Twittertirades tot verkeersagressie en alles daartussenin … de wereld lijkt nog nooit zo boos geweest te zijn als nu.

Het begon allemaal met een op het eerste gezicht onschuldige vraag op Nextdoor, een socialemedia-app voor bewoners van een bepaalde buurt: “Kan iemand me eens uitleggen waarom er zoveel te doen is om Pizzeria X (een plaatselijk restaurant dat vaak geprezen wordt)? Het was wel lekker, maar zeker niet fantastisch. Mis ik hier iets?” 

De eerste drie reacties waren nog beleefd: “Ook wij waren niet onder de indruk. Ga misschien eens hiernaartoe.” “Ik ga het liefst naar Pizzeria Y.” “Pizzeria Z is beter.” 

Maar de vierde reactie was al agressiever: “Het zou wel ECHT FANTASTISCH geweest zijn als je het geld dat je hebt weggegooid (Pizzeria X) had gegeven aan iemand die geen voedsel voor zijn kinderen of huisdieren kan kopen.” 

Iemand anders: “Waarom wil je weten waarom een ander iets wel of niet lekker vindt? Zoek uit wat je zelf graag lust en bemoei je niet met wat andere mensen mogen.” 

Ineens stroomden de reacties binnen. Het verhitte draadje – over pizza – ging urenlang door. Wat was er aan de hand?  

“Tegenwoordig kan alles verdeeldheid zaaien”, aldus Laura Beth Moss, oprichtster van Growth Central Training en mededirecteur van Growth Central, dat mensen beter leert om te gaan met woede, agressie en crisissituaties.  

“Een groot deel van wat we meemaken – in onze cultuur, in ons eigen leven en in ons gezin – is te herleiden tot een verhoogd spanningsniveau.”  

We leven in een stresserende wereld, en de pandemie heeft nog meer olie op het al laaiende vuur gegooid. Door die niet-aflatende spanning, zegt Moss, bevinden we ons voortdurend in een ‘fight or flight’-modus. 

“Dieren die niet hoeven te vechten voor voedsel of om te overleven, schakelen over op een toestand van rust. De dieren doen dat nog altijd. Wij, mensen, niet. We blijven in die overlevingsmodus zitten. Wanneer iemand ons in de auto de weg afsnijdt, of wanneer onze kinderen met hun ogen rollen, spreken we de oeroude hersencircuits aan die bedoeld zijn om ons in leven te houden. En dat is erg gevaarlijk.”

Wanneer we ons laten meeslepen door die emoties kan het tot fysieke schermutselingen, verkeersagressie en andere destructieve confrontaties komen. En die kunnen uiteindelijk leiden tot fysieke letsels of zelfs de dood.  

Bij anonieme onlinediscussies komt het nooit tot fysieke confrontaties, maar toch voegen ze een dosis spanning toe aan onze emotionele, gestresseerde toestand. En ze lossen onze conflicten niet op.  

Moss laat haar klanten de zogenaamde 30/30/30-reactie oefenen. Eerst moet je, zowel fysiek als emotioneel, 30 seconden lang afstand nemen van de situatie. Haal je voet van het gaspedaal. Leg je laptop aan de kant. Neem afstand van wat je boos heeft gemaakt. Daarna richt je 30 seconden lang je aandacht op een diepe, rustige ademhaling. Tijdens de laatste 30 seconden, ten slotte, doe je iets dat je ontspant en waarvan je ontstrest: aai je hond of kat, neem een yogapose aan, zeg een mantra op. 

“Een emotie komt opzetten, bereikt een piek en ebt dan weer weg. Alles samen neemt dat zo’n 90 seconden in beslag”, vertelt Moss. “We proberen die emotie te pakken te krijgen wanneer ze op weg is naar de piek, om dan in te grijpen.”  

Zodra je dan gekalmeerd bent, maak je gezondere keuzes. Zo kun je ervoor kiezen om helemaal niks te doen. Je zult wat aan onmiddellijke voldoening inboeten, maar je stressniveau zal niet toenemen. In bepaalde gevallen zal dat zelfs voorkomen dat je jezelf of iemand anders schade toebrengt. 

Als je woede evenwel gericht is op iemand die je kent, of als iemand die je kent boos is op jou, zul je de toestand onder ogen moeten zien.  

“Ik vraag de mensen altijd wat hun bedoeling is, waarom ze de kloof graag willen dichten”, vertelt Tania Israel, auteur van “Beyond Your Bubble: Dialogue Across Political Lines” en hoogleraar counseling, klinische psychologie en psychopedagogie aan de University of California in Santa Barbara. “En dan zeggen ze dat er in hun leven iemand is met wie ze een band willen blijven hebben, maar dat dat moeilijk is. Of ze zeggen dat ze iemand willen overhalen of overtuigen om de dingen net zoals zij te zien.” 

Focus altijd op de dialoog, en nooit op het debat, wat je ook wilt bereiken. Israel raadt aan het standpunt van de ander met een zekere nieuwsgierigheid te benaderen. Je hoeft het er niet mee eens te zijn, maar zo kun je wel achterhalen welke ervaringen er aan de basis van liggen. En dan kun je je eigen visie delen. 

“Probeer in plaats van statistieken en slogans een verhaal te delen”, aldus Israel. “Deel je ervaringen of vertel welke mensen je standpunten mee vorm hebben gegeven.”  

Dit gaat helemaal niet om winnen of verliezen; het gaat erom dat je een discussie vervangt door een dialoog die het wederzijdse begrip stimuleert.  

Op die manier bouwen we met z’n allen aan een samenleving met meer mededogen en empathie. En het is niet enkel van toepassing op confrontaties waarin woede een rol speelt. Het verplicht ons ook om af en toe de stimuli uit te schakelen die ons gedrag uitlokken. Zet het nieuws uit. Laat de sociale media even voor wat ze zijn. Lees het artikel, maar niet de commentaren. 

“Volwassenen hebben tegenwoordig niet zozeer behoefte aan controle over hun omgeving, maar aan controle over zichzelf”, besluit Moss. “We moeten de kinderen laten zien wat er gebeurt als we er even afstand van nemen.”

---