Het beschermen van kinderen tegen bedreigingen op internet is een topprioriteit.

Toen de WHO de corona-uitbraak officieel tot pandemie had uitgeroepen  en er wereldwijd op grote schaal van thuis uit werd gewerkt en afstandsonderwijs werd gegeven, bood dat mensen met kwade bedoelingen de gelegenheid om via internet met één muisklik toegang te zoeken tot massa’s jonge kinderen en tieners.                              

Sinds het begin van de pandemie is de activiteit van kinderlokkers op internet enorm toegenomen, aldus Titania Jordan, hoofd marketing en verantwoordelijk voor de informatievoorziening aan ouders bij Bark, een techbedrijf. “Wij waarschuwen ouders voor de gevaren op internet. De laatste tijd hebben we 23% meer meldingen specifiek over online kinderlokkers naar ouders gestuurd,” zegt Jordan. 

Vanwege de toegenomen stress zijn ouders ook minder goed in staat om de activiteiten van hun kinderen in de gaten te houden, terwijl die juist langer en vaker online zijn. In april, mei en juni 2020 zag de Canadese politie in verschillende regio’s een toename van het aantal aangiften van seksuele uitbuiting van kinderen. In dezelfde maanden nam in de VS het aantal meldingen over kinderen die seksueel waren lastiggevallen op internet met 81% toe. 

Nu, een jaar later, zijn de gevaren niet minder geworden, zegt Nevin Markwart, hoofd informatiebeveiliging bij FutureVault, een internetbeveiligingsbedrijf. 

“We zitten in de overgang naar een nieuwe wereld. De samenleving is veranderd. De omstandigheden waarin we leefden in 2020, zullen waarschijnlijk voortduren.” 

Wat moet je doen als bezorgde volwassene? Hier zijn een paar antwoorden: 

Meer controle door ouders. Bij de meeste kabel-, internet- en telefoonproviders is het mogelijk om bepaalde content te blokkeren voor kinderen en bepaalde handelingen voor kinderen onmogelijk te maken. Dat geldt ook voor de meest gebruikte sociale media-apps. Om erachter te komen hoe dat werkt, kunt u contact opnemen met uw provider of zoeken op internet. Denk ook aan software voor digitaal ouderlijk toezicht. Daarmee wordt de activiteit van uw kind bijgehouden en krijgt u een melding bij potentieel gevaar. 

Vergeet ook vooral de elementaire veiligheid niet. Een veelvoorkomende bedreiging op internet is phishing, waarbij een cybercrimineel een e-mail stuurt die eruitziet alsof hij van een vertrouwde website of van een bekende komt. Ergens in die e-mail staat dan een link, zogenaamd naar informatie over uw account, korting die u kunt krijgen, een prijs die u kunt winnen, een grappig filmpje of een ander aantrekkelijk aanbod. Als u of uw kind op die link klikt, komt u op een website die schadelijke software (malware) op uw apparaat installeert. Daarmee kan bijvoorbeeld elke toetsaanslag worden gezien, kunnen al uw wachtwoorden worden achterhaald en kan op internet worden gezocht naar uw accounts. Ook komt het voor dat er gijzelsoftware (ransomware) wordt geïnstalleerd, die uw computer vergrendelt, waarna door de verspreider losgeld wordt geëist om die vergrendeling ongedaan te maken.

Markwart vindt dat we niet vroeg genoeg kunnen beginnen met uitgebreide lessen in “digitale geletterdheid” aan kinderen, net zoals ze leren om hun handen te wassen en tanden te poetsen. Benadruk hoe belangrijk het is om niet zomaar op een link te klikken als je niet zeker weet of die wel veilig is. (Als je de cursor boven de link houdt, zie je het echte internetadres.) Ook moeten kinderen leren nooit wachtwoorden aan anderen te geven, alleen aan hun ouders of verzorgers. 

Verdiep u in de werkwijze van cybercriminelen. Net als in de echte wereld loeren ze op hun doelwit en proberen ze zijn of haar vertrouwen te winnen, door te doen alsof ze even oud zijn, of juist een betrouwbare volwassene. Uiteindelijk proberen ze het kind soms over te halen om persoonlijke gegevens te delen over zichzelf of familieleden, foto’s te sturen of een afspraak in levenden lijve te maken. 

Praat er openlijk over met uw kind, op een manier die bij zijn of haar leeftijd past. Benadruk dat internet weliswaar veel voordelen heeft, maar dat er ook gevaren zijn, net als in het echte leven. “Jonge kinderen kunnen dat misschien nog niet begrijpen,” zegt Jordan. “Maar ze begrijpen wel dat er gemene mensen zijn.” 

Het gevaar komt niet alleen van vreemden. Vergeet niet: een van de meest voorkomende vormen van internetmisbruik is cyberpesten door bekenden. L1ght, een bedrijf dat kunstmatige intelligentie gebruikt om webhosts te helpen gevaarlijke berichten en activiteiten op te sporen en te elimineren, heeft een onderzoek gepubliceerd waaruit bleek dat online pesten tussen kinderen en jongeren in het voorjaar van 2020 met 70% was toegenomen. 

Let op signalen. Slaapt of eet uw kind meer of minder dan normaal? Haalt hij of zij lagere cijfers op school? Doet uw kind niet meer mee aan activiteiten die hij of zij anders juist leuk vond? Is uw kind boos, verdrietig of angstig, vooral tijdens het gebruik van internet, appen en dergelijke? Bedekt uw kind zijn of haar telefoon zodat u het scherm niet kunt zien, of trekt uw kind zich vaak terug op de slaapkamer met telefoon of laptop? Dat zijn allemaal signalen dat er iets aan de hand kan zijn. 

Wees er voor uw kind. Praat niet alleen tegen uw kind, maar ook met uw kind. “Met kreten als ‘Dat moet omdat ik het zeg’ komt u waarschijnlijk niet ver,” waarschuwt Jordan. “Het is veel beter om dingen te zeggen als: ‘Zullen we samen internetten? Papa en mama hebben ook weleens problemen en vragen. Samen komen we er wel uit.’” 

Zelfs al houdt u zelf niet van internetgames, kijk ernaar als uw kind in actie is. Vraag hoe het werkt, welke levels je kunt halen en met wie ze aan het chatten zijn. “Je levert je kind toch ook niet af op de drempel van een school waar je nog nooit eerder geweest bent?” zegt Jordan. “Zo kun je je kind ook niet Minecraft, Roadblock of een andere game laten spelen zonder dat je er zelf bij zit en het in de gaten houdt.”  

---